Persoonlijk ben ik niet tegen op het verstrekken van bonussen aan medewerkers. Integendeel, ik ben van mening dat een prestatiegerichte bonus naast het vaste salaris een goede motivator is. Medewerkers worden snel gemotiveerd om hard te werken. Dit is echter niet zonder risico`s. Zeker niet bij financiële ondernemingen. Toch zijn banken en bonussen onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Het probleem met uitkeren van bonussen is dat deze vaak op de korte termijn zijn gericht. Op deze manier werk je onverantwoord gedrag in de hand, met alle gevolgen van dien. Nieuwe en voornamelijk online banken zoals de N26 bank en de Revolut bank kennen deze cultuur nog niet.
De bonusstructuren bij banken
Banken en bonussen zijn onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Daarnaast zijn de bonussen die door banken worden uitgekeerd ook nog eens torenhoog. Dit is in mijn opinie een van de hoofdoorzaken van de afgelopen financiële crisis. Doordat medewerkers puur en alleen gericht waren op het behalen van hun bonus, werden er ondoordachte risico's genomen.
De veranderde wet- en regelgeving voor variabele beloningen bij banken
Ondanks dat de tweede kamer strenge regels heeft opgesteld waarbij medewerkers van Nederlandse financiële instellingen niet meer dan 20 procent van het vaste jaarsalaris als bonus mogen ontvangen, zijn er nog steeds excessen.
Zo wist RTLZ te melden dat managers bij de ABN AMRO maar liefst een half miljoen aan bonussen hebben ontvangen in de afgelopen jaren. Hierbij werd de regelgeving omzeild door het in plaats van een bonus een winstdeling te noemen (Bron: RTLZ - Managers ABN harkten legaal miljoenen extra binnnen)
Dit helpt uiteraard niet om het imago van de financiële sector te verbeteren, wat mijn inziens toch echt hard nodig is.
Is een bonus een motivator voor een medewerker?
Er zijn studies die aantonen dat bonussen geen invloed hebben op de motivatie van medewerkers. Sommige studies gaan zelfs zo ver dat dat zijn concluderen dat door een variabele beloning medewerkers juist slechter gaan presteren.
Dit waag ik zelf te betwijfelen of dit daadwerkelijk ook zo is. Feit blijft dat een te hoge variabele beloning het nemen van onacceptabele risico`s in de hand werkt.
Een interessant onderzoek op dit gebied is uitgevoerd door Kilian Wawoe. Hierin beweert hij dat de hoogte van de variabele beloning niet altijd in lijn is met het presteren van een medewerker. Er wordt puur op resultaat beoordeeld maar niet gekeken naar de manier waarop het resultaat wordt behaald. Dit is een standpunt waar ik het overigens wel volledig mee eens ben. De medewerkers die met de variabele beloning gaan strijken zijn niet altijd de beste medewerkers.
Verlening van de tijdshorizon voor het behalen van een bonus
Persoonlijk ben ik van mening dat een bonus over een langere periode dient te worden uitgekeerd. Dit maakt het risico dat je de hoogte van de bonus door een aantal kleine risicovolle beslissingen kan beïnvloeden kleiner.
Daarnaast zouden ook meer kwalitatieve factoren een rol dienen te spelen, in plaats van alleen gericht zijn op het behalen van omzet en winst.
Hoe gaan nieuwe banken om met bonussen?
Nieuwe banken gaan doorgaans anders om met stelsel van bonussen dan traditionele banken. Het lijkt er een beetje op dat deze bonussen dusdanig in de cultuur van traditionele banken zijn verwerkt dat het bij traditionele banken lastig is deze eruit te krijgen.
Nieuwe banken hebben deze historie nog niet en zijn hier dan ook minder op gericht. zo noemt de bunq bank zichzelf de bank van de transparantie.
Wat mij bij de bunq bank direct in het oog springt is dat het beloningsbeleid op hun website terug te lezen is. Zo wordt er onder meer niet met bonussen gewerkt. Ook worden de salarissen van de bestuursleden en de belangrijkste medewerkers gewoon open en bloot op het internet vermeld.
Dat is dus direct al iets wat vertrouwen wekt en waar zij zich duidelijk afzetten tegen de traditionele banken.
Ook de Triodos bank is erg terughoudend met het uitkeren van bonussen. Zo terughoudend zelfs dat er alleen bonussen worden uitgekeerd aan alle medewerkers en niet op individuele basis. En bovendien bonussen die niet hoger zijn dan 500 euro per persoon.
Alleen bij hoge uitzondering kan er iemand een individuele bonus krijgen die in dat geval niet hoger is dan 1 maandsalaris.
De internationale concurrentiepositie van Nederlandse banken
Nu vraag ik mij dus af waarom het bij de nieuwere banken wel mogelijk is om zonder bonussen, of ieder geval met bescheiden bonussen te werken, en bij de traditionele banken dit nog steeds een groot obstakel blijkt.
Uiteraard wordt hier het argument aangehaald van de internationale concurrentiepositie van Nederlandse banken en dat daarbij deze bonussen noodzakelijk zijn om het juiste personeel aan te trekken.
Maar zoals al eerder aangegeven, bij nieuwe banken speelt dit argument geen rol. En je kunt toch niet beweren dat nieuwe financiële instellingen zoals de N26 bank en Revolut niet succesvol zijn. Daarnaast leveren zij zoveel innovatie dat zij ook beschikken over meer dan goede werknemers.
Bij deze banken zijn torenhoge bonussen en extreme salarissen nog niet aan de orde van de dag, hetgeen risicovol gedrag van medewerkers beperkt.
